Działki leśne są często bardzo atrakcyjne pod względem wizualnym, dlatego często są brane pod uwagę podczas poszukiwania gruntu do kupna. Przed zakupem działki leśnej wiele osób zastanawia się jednak, czy będzie mogło na niej wybudować dom? Tego rodzaju działki są chronione prawnie, obwarowane wieloma przepisami. Jakie są zasady użytkowania działki leśnej? I czy na działce leśnej można wybudować dom?
Czym jest działka leśna?
Działka leśna to nie zawsze grunt znajdujący się na terenie lasu, rezerwatu przyrody czy parku narodowego. Może to być również grunt znajdujący się w pobliżu lasu, nawet jeśli nie jest on faktycznie zalesiony. Ustawa o lasach z dnia z dnia 28 września 1991 r. definiuje grunt leśny jako:
- teren o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną, przeznaczony do produkcji leśnej, stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo wpisany do rejestru zabytków;
- teren związany z gospodarką leśną, na którym znajdują się budynki i obiekty, drogi oraz urządzenia zajęte pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej.
Działką leśną jest teren, który w ewidencji gruntów został skalsyfikowany jak Ls – lasy lub Lz – grunty zadrzewione i zakrzewione. Większość lasów stanowi własność Skarbu Państwa. Ich zarządzaniem zajmuje się Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Z kolei za nadzór nad lasami prywatnymi odpowiada starosta, który może te zadania przekazać nadleśniczemu Lasów Państwowych bądź jednemu z wydziałów starostwa.
Działka leśna a budowa domu
Przepisy jasno precyzują, że działka leśna jest przeznaczona do produkcji leśnej, zatem na jej terenie nie powinny znajdować się żadne zabudowania. Prawo budowlane określa z kolei, że dom może zostać postawiony wyłącznie na działce budowlanej (oznaczenie literą B). Zatem w przypadku budowy domu konieczne jest przekształcenie działki leśnej w działkę budowlaną. Nie w każdym przypadku jest to jednak możliwe.
Jak przekształcić działkę leśną na budowlaną?
Budowa domu na działce leśnej jest możliwa tylko w przypadku uzyskania zgody na wyłączenie gruntu z produkcji leśnej. Najpierw jednak konieczna jest zmiana przeznaczenia gruntu z celów leśnych na nieleśne. Zgoda wydawana jest przez marszałka województwa po uzyskaniu opinii z izby rolniczej (art. 7 ust. 2 pkt 5 Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych). Z wnioskiem wystąpić może wójt, starosta albo prezydent miasta. Procedura nie jest prosta – w jej trakcie sprawdzane jest, czy zmiana statusu działki nie wpłynie negatywnie na gospodarkę leśną.
Kolejnym krokiem jest uzyskanie pozwolenia Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych na wyłączenie działki z produkcji leśnej. Możliwe jest to jedynie w przypadku, gdy w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego grunt został sklasyfikowany jako działka leśna z możliwością zabudowy. Decyzja wydawana jest na wniosek złożony przez właściciela gruntu przez dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. W przypadku budynku jednorodzinnego, na którego budowę przeznaczony będzie grunt o powierzchni większej niż 0,05 ha lub w przypadku budynku wielorodzinnego o powierzchni 0,02 ha na każdy lokal mieszkalny, niezbędne jest uiszczenie opłaty za przedwczesny wyrąb drzewostanu.
Działka leśna – pozwolenie na budowę domu
Następną czynnością, jaką należy podjąć, jeśli chcemy wybudować dom na działce leśnej, jest uzyskanie pozwolenia na budowę. Możliwe jest to jedynie po uzyskaniu pozwolenia od Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych o wyłączenie jej z produkcji leśnej.
Warto również wiedzieć, że jeśli Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego nie przewiduje możliwości zabudowy danego terenu, istnieje możliwość złożenia wniosku do urzędu gminy o wydanie zgody na zmianę warunków zabudowy. Jest ona podejmowana na podstawie opinii izby rolniczej i wydawana przez marszałek województwa.
Działka leśna – ograniczenia
Posiadanie działki leśnej wiąże się z różnymi ograniczeniami, które wynikają z przepisów prawa.
Wycinka drzew na działce leśnej
Jeśli chcemy wybudować na terenie działki leśnej dom, oprócz uzyskania konkretnych zezwoleń, często niezbędne jest także usunięcie drzew. O możliwości ich wycięcia i jego zakresie, decyzję podejmuje starosta. W niektórych przypadkach obowiązuje jednak tzw. uproszczony plan urządzenia lasu, którym są objęte prywatne działki leśne (niezaliczane do majątku Skarbu Państwa). Z kolei w przypadku, gdy działka leśna lub jej część nie jest lasem, a np. terenem zalesionym, nieużytkiem lub gdy została odlesiona, wycięcie drzew wiąże się z uzyskaniem zgody z gminy.
Brak konieczności uzyskania zgody jest możliwy jedynie w przypadku, gdy do wycięcia są drzewa o obwodzie pnia mierzonego na wysokości 5 cm nieprzekraczającym:
- 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego i srebrzystego;
- 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
- 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.
Ogrodzenie działki leśnej
Kolejną kwestią związaną z działką leśną jest brak możliwości jej ogrodzenia. Możliwość taka zapewniona jest dopiero w momencie, gdy grunt zostanie wyłączony z produkcji leśnej. Jedynym wyjątkiem jest ogrodzenie młodego lasu w celu zabezpieczenia przed szkodami wyrządzonymi przez zwierzynę leśną. W tym przypadku postawienie ogrodzenia powinno zostać skonsultowane z najbliższym Nadleśnictwem lub osobą wyznaczoną przez starostę do sprawowania opieki nad lasami niepaństwowymi.
Uproszczony plan urządzenia lasu
Dysponowanie posiadaną działką leśną również nie jest dobrowolne. Zasady jej użytkowania są zapisane w uproszczonym planie urządzenia lasu, który jest przewidziany dla terenów prywatnych o powierzchni do 10 ha. Zatwierdzany jest on raz na 10 lat na podstawie decyzji starosty opartej na inwentaryzacji stanu lasów.
Uproszczony plan urządzenia lasu zawiera opis lasów i gruntów przeznaczonych do zalesienia, analizę gospodarki leśnej w minionym okresie, program ochrony przyrody oraz określenie zadań, w tym: liczbę drzew, jaką można wyciąć, opis pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej oraz gospodarkę łowiecką. Na złożenie uwag i zażaleń właściciel gruntu leśnego ma 30 dni od dnia podania projektu UPUL do publicznego wglądu.
